Nederandse invloeden in Japan – Ontembaar
In deze tijden van Corona weten we allemaal maar al te goed wat een lock-down betekent. Minder bekend is dat Japan zichzelf van 1641 t/m 1853 een lock-down periode heeft opgelegd. Het land van de rijzende zon was 200 jaar lang geïsoleerd van de rest van de wereld om een ongewenst virus; het christelijk geloof, buiten de deur te houden.
De Portugezen waren de eerste Europeanen, die voet aan wal zetten in Japan gevolgd door de Engelsen en de Hollanders. Met de Portugezen schepen kwamen ook missionarissen mee om het boeddhistische Japan te bekeren naar het christendom. Na enkele incidenten en een bloedige opstand besloot de Shogun (militaire bevelhebber van Japan) alle christenen c.q. alle buitenlanders Japan de toegang te ontzeggen.
De schrandere Hollandse kooplieden van de V.O.C. presenteerden zich echter als niet-gelovig en waren tijdens de gehele lock-down de enige westerlingen die vanaf een kunstmatig aangelegd eilandje voor de kust van Nagasaki (Deshima), gecontroleerd toegang hadden tot Japan. De handel werd gedreven via de burg, die Deshima met het vaste land verbond.
Het eilandje Deshima bestaat nog steeds en verschillende gebouwen uit die tijd zijn gereconstrueerd en dienen nu als openluchtmuseum. Ook de brug is pas weer in eren hersteld. Met onze Japan reizen kunt u een bezoek aan Deshima brengen. In het restaurant kunt u Nederlandse gerechten bestellen. Althans gerechten waarvan de Japanners denken dat ze Nederlands zijn.
Voor Japan werd Deshima hét venster op de buitenwereld en het Nederlands was de taal die toegang gaf tot de westerse wetenschap. De bestudering van het Nederlands heette Oranda gaku [Oranda = Holland] letterlijk vertaalt Nederlandkunde, in die tijd een serieuze wetenschap.
Veel van deze geschiedenis is terug te vinden in het Siebold museum in Leiden. Dokter Siebold was een Duitse arts in Nederlandse dienst, die lange tijd op Deshima verbleef en de westerse geneeskunde in Japan heeft geïntroduceerd. Elke Japanner kent Dokter Siebold, omdat het nog steeds op elke lagere school in Japan wordt gedoceerd.
Uit deze periode van wederzijdse beïnvloeding, zijn een reeks Nederlandse woorden de Japanse taal ingeslopen. Het woord “randoseru” is daar een voorbeeld van. Lees voor de ru aan het eind van het woord een l, en je krijgt “rantsel”. Geen hedendaags woord maar de betekenis is vierkante (soldaten) rugtas. Dat is wat een randoseru is; een vierkante (boeken)tas die door scholieren op de rug gedragen wordt en onderdeel uitmaakt van hun schooluniform.
Er zijn meer woorden uit het Nederlands overgenomen, zoals bijvoorbeeld biru (bier), dansu (dans), inku (inkt) en kohi (koffie). Maar het leukste woord met Nederlandse roots is “otemba”. Voeg een n toe en eindig met een r, en er staat, jawel… ontembaar! Blijkbaar was dit een karaktertrek van de enkele Nederlandse vrouwen die op de V.O.C. post Deshima gevestigd waren. In het Japans staat de term “otemba, nog altijd voor een opstandig meisje. Een meisje dat zich niet schikt in het (onderdanige) lot dat de Japanse maatschappij haar oplegt. Otemba, ik zie het als een stukje emancipatie van de Japanse vrouw. Otemba, een begrip met een Nederlandse herkomst, hoe leuk is dat!
Lijkt het u ook leuk om deze Nederlandse invloeden persoonlijk mee te maken in Japan, bekijk dan snel ons Japan aanbod en vraag een offerte aan voor een reis of vraag aan onze specialisten naar de mogelijkheden!